Акцыя "Чытаем беларускую кнігу", Літаратурныя юбілеі Опции

[Admin]

Беларусь! Твая дачка я

1 студзеня – 70 гадоў з дня нараджэння Вольгі Іпатавай (1945),
беларускай пісьменніцы

Ці не сама Еўфрасіння кіравала яе дарогу ў тую букіністычную кнігарню, куды выпадкова (?) зайшла маладзенькая супрацоўніца Гродзенскага тэлебачання, якая прыехала ў Каўнас па новы прыстойны абутак, а замест яго павезла дадому тоўстую кнігу Вацлава Ластоўскага “Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі”, што разгарнулася якраз на выяве Еўфрасінні Полацкай? А наперадзе яшчэ чакалі архівы, старыя фаліянты, пакутлівы творчы пошук – і кнігі, са старонак якіх самыя лепшыя людзі, народжаныя на беларускай зямлі, колішнія героі, узіраюцца ў нашы твары, пазнаючы ў нас свае рысы, з пачуццём роспачы, часам нават расчаравання, але заўсёды з надзеяй...
Вольга Міхайлаўна Іпатава – аўтарка выбітнай прозы пра беларускую мінуўшчыну: цыкла апавяданняў “Гул далёкіх стагоддзяў” (змешчаны у кнізе “Перакат”), аповесцяў “Прадыслава”(1971), “За морам Хвалынскім”, “Чорная княгіня”,”Агонь у жылах крэменю” (усе 1969), “Ліпенскія навальніцы”(1973) і “Парасткі” (1976). Проза, насычаная яркімі вобразамі, кожны з якіх застаецца ў памяці, склала зборнікі “Вецер над стромай”(1977), “Дваццаць хвілін з Немезідай” (1981), “Перакат” (1984). У 1996 годзе выдадзена кніга «Паміж Масквой і Варшавай», у 2002 годзе выйшла трылогія «Альгердава дзіда» («Залатая жрыца Ашвінаў», «Вяшчун Гедыміна», «Альгердава дзіда») і інш.
Імкненне зрабіць веды пра беларускую гісторыю максімальна пашыранымі сярод самых розных чытацкіх катэгорый уплывае на сюжэты раманаў Вольгі Іпатавай. Інтрыга, неверагодныя прыгоды, яркія характары, моцныя пачуцці, экзатычнасць язычніцкай веры нашых продкаў, нечаканыя сюжэтныя хады – усё гэта пашырае кола чытачоў. Мова Іпатаўскіх раманаў настолькі дасканалая, што стварае падманнае адчуванне лёгкасці, уласцівае толькі сапраўднай прозе.

Бібліяграфія:

1. Ипатова Ольга Михайловна // Республика Беларусь: энцикл. в 6 т. / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. - Минск, 2006. – Т. 3. - С. 796
2. Іпатава Вольга Іпатава // Беларуская энцыклапедыя у 18 т. / рэдкал. Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск, 1998. – Т. 7. – С. 300
3. Іпатава Вольга Іпатава // Энцыклапедыя літаратуры і мастацства Беларусі у 5 т. / рэдкал. І. П. Шамякін [і інш.]. – Мінск, 1985. – Т. 2. – С. 593
4. Знакамітыя людзі Карэліччыны : [камплект з 4 паштовак] / Карэліцкая цэнтральная раённая бібліятэка, Аддзел бібліятэчнага маркетынгу. - Карэлічы, 2012. - 1 вокладка (4 асобных ліста)

5. Макмілін, А. Пісьменства ў халодным клімаце : беларуская літаратура ад 70-х гг. XX ст. да нашых дзён / Арнольд Макмілін. - Беласток : Orthdruk, 2011. - 910 с.
6. Савік, Лідзія Сымонаўна. Адна між замкаў : лiтаратурны партрэт Вольгi Iпатавай / Л. С. Савiк. – Мінск, 2003. – 165 с.
7. Шынкарэнка, Вольга Карпаўна. Нястомных пошукаў дарога : праблемы паэтыкi сучаснай беларускай гiстарычнай прозы / В. К. Шынкарэнка. - Мінск, 2002. – 207 c.
8. Якавенка, Н. В. Аўтарскі пераклад беларускай мастацкай прозы XX - пачатку XXI стагоддзя / Н. В. Якавенка // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук = Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия гуманитарных наук = Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus. Humanitarian Series. - 2013.- № 2. - С. 99 - 103.
9. Кірушкіна, М. Мастацкія адметнасці гістарычнай прозы Вольгі Іпатавай / Марыя Кірушкіна // Роднае слова. - 2013.- № 7. - С. 26 - 28.
10. Лясун, Л. Мастацкая літаратура і гісторыя / Л. Лясун // Роднае слова. - 2007. - № 8. - C. 46 - 48
11. Дамарад, I. У пошуках нацыянальнага героя / І. Дамарад // Роднае слова. - 2005. - № 3. - C. 12 - 16
12. Лаўрык, Т. Апошняя з роду крывічоў / Т. Лаўрык // Роднае слова. - 2004. - № 12. – С. 72 - 79
13. Дамарад, I. "Князёўнаю полацкую пачаты..." / І. Дамарад // Роднае слова. - 2004. - № 8. - C. 8 - 11
14. Несцяровіч, Л. Жыць паводле свайго прызначэння / Л. Несцяровіч // Бібліятэка прапануе. - 2004. - № 6. - С. 18 - 21
15. Шынкарэнка, В. Прасцяг бясконцы ў дзіды часу / В. Шынкарэнка // ЛіМ. - 2002. - 12 крас.(№ 15 - 16). - C. 6 - 7
16. Шынкарэнка, В. У кожнага свой шлях / В. Шынкарэнка // Маладосць. - 2001. - № 11. - С. 230 - 236
17. Якімец, I. I. Паэтыка экзотыкi / І. Якімец // Весн. БДУ. Сер. 4. - 2001. - № 1. - C. 41 - 44
18. Шынкарэнка, В. Нам адраджацца - праз вяртанне / В. Шынкарэнка // Беларусь. - 2000. - № 9. - C. 40 - 42
19. Савік, Л. Дрэва надзеi / Л. Савік // Полымя. - 1999. - № 12. - С. 204 - 212

[Admin]

Нябесная заступніца Айчыны

5 чэрвеня – Дзень памяці прападобнай Еўфрасінні, ігуменні Полацкай
Ефрасіння Полацкая — першая жанчына, прылічэння да ліку святых.
На шчасце, багатая зямля Беларусі святымі, дзеі якіх не перастаюць здзіўляць і па гэты дзень. Вось і Ефрасіння Полацкая лічыцца адной з самых шанаваных святых, асветніца, памяць пра якую будзе жывая заўсёды .
Нездарма яе называюць » Полацкай», так як менавіта Полацк стаў месцам, дзе яна ўзвяла манастыр і прыняла манаскі пострыг. І хоць нарадзілася яна амаль праз тысячу гадоў ад нараджэння Хрыстова, калі ў хрысціянстве ўжо аформіліся свае плыні (галоўныя, гэта праваслаўе і каталіцызм), Ефрасіння Полацкая аднолькава ўшанаваная ва ўсіх з іх. Шматлікія помнікі Полацка маюць дачыненне да яе. Не толькі кляштар, заснаваны ёю, але і Храм Збаўцы, што захаваўся і да нашых дзён, а таксама велічная каменная царква ў імя Найсвяцейшай Багародзіцы, вакол якой пазней вырас мужчынскі манастыр.
Ефрасіння Полацкая нездарма лічыцца і асветніцай. Яна разумела, што веды аб навакольным свеце не могуць служыць пагрозай для духоўнага станаўлення чалавека (як спрабавалі прадставіць многія рэлігійныя невукі, якія адпраўляюць навукоўцаў на вогнішча і турбавалі асвечаных людзей у сутарэннях інквізіцыі ). Менавіта таму яна так любімая ў народзе. 5 чэрвеня не толькі Полацк, але і ўвесь свет адзначае дзень светлай памяці прападобнай Еўфрасінні.

Бібліяграфія
1. Арлоў, У. А. Таямніцы полацкай гісторыі / Уладзімір Арлоў ; [рэдактар Э. Н. Гнеўка ; мастак Г. І. Мацур ; здымкі і фотарэпрадукцыі: Э. Цецярэўскі і інш]. - Мінск : Беларусь, 1994. - 462, [1] с.

2. Дубянецкі, Э. С. Асветнікі Беларусі : Ефрасіння Полацкая, Кірыла Тураўскі, Францыск Скарына / Эдуард Дубянецкі. - Мінск : Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. - 71, [1] с. - (Ганаруся табой, Беларусь!)
3. Дук, Д. В. Парадная пячатка Еўфрасінні Полацкай / Дзяніс Дук і інш. // Беларускі гістарычны часопіс. - 2017. — № 9— С. 4—8.

4. Еўфрасіння Полацкая : жыццяпіс і даследаванне спадчыны Асветніцы / укладальнік У. А. Арлоў ; мастак У. А. Фандулёў]. - Мінск : Полымя, 2000. - 271 с. - (Нашы славутыя землякі).
5. Марціновіч, А. Еўфрасіння Полацкая / Алесь Марціновіч // Гісторыя праз лёсы / А. Марціновіч. - Минск : Беларуская навука, 2016. — Т. 1.— С. 103—125.