Акцыя "Чытаем беларускую кнігу" 2012, Літаратурныя юбілеі Опции

[Admin]

“Остался с нами навсегда”
7 июня исполняется 80 лет со дня рождения Михаила Герчика
(07.06.1932-03.06. 2008)
прозаика, публициста, переводчика

Михаил Наумович (Моисей Беньяминович) Герчик родился 07.06.1932 г. в г. Бобруйске. В первые дни войны его отец ушел добровольцем в армию и погиб в феврале 1942 года под Москвой. Будущий писатель с матерью и младшим братом всю войну пробыли в эвакуации, в Оренбургской области. работали в колхозе. Большая семья матери эвакуироваться не успела и была расстреляна фашистами в Осиповичском гетто.
Осенью 1944 года семья вернулась в Бобоуйск. Мать работала на фабрике «Красный текстильщик». В 1950 году Михаил Герчик окончил семь классов 13-й средней школы, затем Минское педучилище (1953) и отделение журналистики филологического факультета Белгосуниверситета (1958). Во время учебы работал в редакции газеты «Зорька» (1954-1964). В 1964 году – редактор Главной редакции вещания для детей на Белорусском радио. Работал редактором и старшим редактором издательства “Беларусь” (1964) “Мастацкая лiтаратура” (1972). Награждён грамотой Верховного Совета Беларуси. С 1958 года — член Союза писателей СССР.
Первые стихи напечатал в газете «Зорька» в 5 классе. В 1954 году написал свою первую повесть «Лети, Икар!», первую и последнюю повесть в фантастическом жанре.
Имя писателя Михаила Герчика хорошо известно любителям чтения по романам «Отдаешь навсегда», «Обретение надежды», «Возвращение к себе», повестям «Ветер рвет паутину», «Солнечный круг», «А человек играет на трубе», «Время хозяев», «Повесть о золотой рыбке», сборникам рассказов и очерков. Герчик - автор сценария к фильмам «Научись танцевать» и «Наследник». Сценарий к фильму «Наследник» занял на республиканском конкурсе 2-е место.
Роман «Отдаешь навсегда» посвящён судьбе молодого человека, жестоко искалеченного взрывом мины уже после войны. Незаурядное мужество, воля и любовь к жизни, настойчивость и целеустремлённость, помощь и поддержка верных товарищей помогают Александру Левашову выстоять, обрести своё место в жизни.
Последний роман «Погоня за миражом» (2008) (первоначальное название «Оружие для убийцы») - многоплановый социальный роман, посвященный жгучим проблемам современности: зарождению класса предпринимателей, жестокой, иссушающей душу и толкающей на преступление власти денег, превращающей вчерашних друзей во врагов, готовых на убийство, только бы не упустить жирный кусок. Это увлекательный роман, в котором переплелись судьбы и сложные отношения многих героев. В нем есть не только злость и ненависть, но и любовь, и самопожертвование, и готовность отдать жизнь за любимого человека... В сокращенном виде печатался в журналах «Нёман», размещен на сайте «ИнтерЛит» и вызвал большой, неподдельный интерес.
Произведения писателя переводились на польский, болгарский, румынский, латышский, узбекский, украинский, белорусский и другие языки и были необычайно популярны в девяностые годы прошлого века.
Писатель Михаил Герчик скончался 3 июня 2008 года в г.Минске.

[Admin]

“Мая душа – скарбонка пачуцця...”
11 мая спаўняецца 65 год з дня нараджэння Раісы Баравіковай, паэткі, пісьменніцы, перакладчыцы

Ля крыніцы бруістае вяне
абранёны на шчасце вянок,
тут калісь палявалі славяне
на чужых даўганогіх жанок.
Паўтараецца многае ў свеце,
на палянцы распалім касцёр,
і заблудзіцца месяц у вецці,
як лязо агнявое, васцёр.
У тваім сінявокім абліччы
я славянскія рысы знайду,
стань жа сёння маім паляўнічым:
я сама пад руку пападу.
I ад радасці хмельнае грузны,
абмінаючы дрэвы і пні,
прыпадзі да распаленых вуснаў
і ў высокія травы шпурні.
Закрычы па-дзікунску штосілы,
абрываючы сукню з пляча,
каб сарвалася дрогкае: «Мілы-ы»
і хіснулася неба ў вачах.
Каб на самым абрыве палянкі,
дзе ў калена густая трава,
ўпадабала я лёс паланянкі
і надломы крутога брыва.
“Творчасць Раісы Баравіковай – гэта, безумоўна, жаночая паэзія з усімі яе традыцыйнымі атрыбутамі: перавага эмацыянальнага пачатку, эфлексіі над уласным жыццём, пачуццямі, трывогамі, ваганнямі. Асноўная праблематыка – каханне з яго супярэчнасцямі, здрадамі, рэўнацю, чаканнямі, марамі...
Жаночую паэзію часта абвінавачваюць у гістарычнай безадказнасці, маўляў, колькі можна разводзіць гэтыя “соплі”, калі тут айчына гіне. У Раісы Баравіковай і сапраўды амаль няма патрыятычных вершаў, і, нібы ў адказ на магчымыя папрокі, яна па-філасофску трактуе ўсе праблемы свету ў інтраспектыўным рэчышчы, зводзіць усе канфлікты да зоны сэрца[Шылец А.]:
Усе гаворым
пра высокі доўг...
У мітусні любой –
імя Айчыны.
І як паверыць,
што ўладар Міндоўг
Не з-за яе прапаў,
а з-за жанчыны!
Нарадзілася Раіса Андрэеўна Баравікова 11 мая 1947 года ў вёсцы Пешкі Бярозаўскага раёна Брэсцкай вобласці ў сям’і служачага.
Пасля заканчэння Бярозаўскай сярэдняй школы ў 1965г. пачала працаваць у быхаўскай раённай газеце “Маяк Прыдняпроўя” літсупрацоўнікам.
У 1971г. скончыла аддзяленне мастацкага перакладу Літаратурнага інстытута імя М Горкага ў Маскве. Працавала рэдактарам кінастудыі “Беларусьфільм” (1971-1972гг.) З 1972г. па 1977г. працавала карэспандэнтам газеты “Літаратура і мастацтва”, потым у 1983-1988гг. – літкансультант рэдакцыі газеты “Чырвоная змена”. Член СП СССР з 1977г. У 1996г. яна прызначана намеснікам галоўнага рэдактара часопіса “Алеся”, а з 2000г. – яго галоўным рэдактарам. У 2002г. Р. Баравікова стала галоўным рэдактарам часопіса “Маладосць”.
Друкавацца паэтэса пачала яшчэ ў юнацкія гады. Першы верш быў апублікаваны ў бярозаўскай раённай газеце “Маяк камунізму”. 3 таго часу Р. Баравікова не спыняецца ў творчым самаразвіцці, працягвае рэалізоўваць прыроджаны лірычны талент у самых розных мастацкіх формах. 3 невялікім часавым прамежкам выходзілі яе паэтычныя зборнікі: "Рамонкавы бераг" (1974), "Слухаю сэрца" (1978), "Такое кароткае лета" (1981), "Адгукнуся голасам жалейкі" (1984), "Каханне" (1987, Літаратурная прэмія імя А. Куляшова 1988), "Пад небам першага спаткання" (1990), "Люстэрка для самотнай" (1992, Дзяржаўная прэмія Беларусі 1994), “Сад на капялюшыку каханай” (1998), “Дрэва для райскай птушкі” (2007).
Мой N... Далей на буду. Гэта грэх
цікавасцю дражніць людзей пачцівых.
Мне сорамна за мой салодкі смех
і горка за пагляды нешчаслівых.
І ўсё-ткі N... На дыбачках прад ім
кручуся феяй, матыльком вясновым,
І вочы засціць лёгкі мройны дым,
І тлумны свет ва ўсім глядзіцца новым.
Дзесь арганіст садзіцца за арган.
І хтось Нябачны лёсы нашы вершыць.
Мой мілы N.., вам выпала: раман!
Мне ж толькі строфы нечаканых вершаў.
Раіса Баравікова з'яўляецца аўтарам драматычнай паэмы "Барбара Радзівіл" (1992), у якой адлюстраваны эпізоды беларускай гісторыі. У 1994 г. паэма была пастаўлена ў тэатры-студыі беларускай драматургіі "Вольная сцэна". Р. Баравіковай былі напісаны п'есы "Цётка Малання з Асаўца" (1984); "Пятля часу" (1996); поўны сцэнічны варыянт лірычнай драмы "Барбара Радзівіл" (2001).
У апошнія гады Р. Баравікова піша ў жанры прозы. Яна аўтар зборніка апавяданняў "Вячэра манекенаў", напісаных у жанры псіхалагічнай фантастыкі, аповесці "Кватарантка", якая расказвае пра маладое пакаленне, пошукі свайго месца ў жыцці, аповесці "Лён-Лянок, альбо Кампакт-дыск ад зялёнага Дрэйка" і цыкла фантастычных гісторый "3 казак старога астранаўта".
Раіса Баравікова шмат піша для дзяцей: “Галенчыны “Я”, альбо Планета Цікаўных Хлопчыкаў”: аповесць для дашк. і мал. шк. узросту; “Дзве аповесці пра міжпланетнага Пажарніка і казка пра жабяня Квыш-Квыш”: аповесці, казка для мал. і сярэд. шк. узросту; “Казкі астранаўта: касмічныя падарожжы беларусаў; Казкі з гербарыя; Казачныя аповесці пра міжпланетнага Пажарніка і іншых мамурыкаў.
У апошнія гады піша ў жанры прозы. Яна аўтар зборніка апавяданняў “Вячэра манекенаў” напісаных у жанры псіхалагічнай фантастыкі.
Пісьменніца займаецца таксама перакладамі з рускай, украінскай і польскай моў.

Жанчына лётага
ў аблоках,
дыханнем рассякала даль,
і промні лёгкія звысоку
агнём сцякалі на паркаль...
І быў абшар прад ёю гэткі!
Такімі блікамі міргаў,
Што, божа мой, якія сеткі?
Пры чым тут цэны
і чарга?
Якія могуць быць нарады?
Бацькоўскі сход,
вытворчы план?
Па правую руку – Плеяды,
па левую – Альдэбаран.
........................................................
Палёт вымерваўся імгненнем.
О, сілы незямной іспыт,-
Жанчына лётала і ценем
Сплывала ў распракляты быт.

1. Баравікова Раіса Андрэеўна // Бел. энцыкл.: у 18 т. - Мінск, 1996. - Т. 2. - С. 287.
2. Баравікова Раіса // Беларускія пісьменнікі: бібліягр. слоўн.: у 6 т. / [рэд. кал.: І.Э. Багдановіч і інш.].- Мінск, 1992. -Т. 1. - С. 203 – 206.
3. Раіса Баравікова // Беларускія пісьменнікі (1917 - 1990): даведнік / [склад. А.К. Гардзіцкі].- Мінск, 1994. - С. 41-42.
4. Бельскі, А. Музыка ў паэтычным свеце Раісы Баравіковай / Алесь Бельскі // Галасы і вобразы.- Мінск: Літаратура і мастацтва, 2008.- С. 139-144.
5. Шынкарэнка, В.К. Раіса Баравікова / В.К.Шынкарэнка // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: у 4 т. / [рэдкал.: У.В. Гніламёдаў і інш.; навук. рэд.: У.В. Гніламёдаў, С.С. Лаўшук]. - Мінск, 2003. -Т.4. Кн. 2. - С.568-590.
6. Трафiмчык, А. Гісторыя і сучаснасць у беларускай драматургіі канца ХХ -- пачатку ХХІ ст.: [у т.л. творчасць Раісы Баравіковай] / А.Трафімчык // Беларуская мова i лiтаратура. - 2011. - №4. - C.50-55
7. Гетман-Крывецкая, Н. Лірычны герой у паэзіі Таісы Бондар і Раісы Баравіковай / Наталля Гетман-Крывецкая // Народная асвета.-2009.-№11.- С.84-87.
8. Кароткі летапіс рамантычнай дзяўчынкі...: [штрыхі жыцця паэтэсы Раісы Баравіковай] / запіс. Наталля Гетман-Крывецкая // ЛІМ.-2009.- 15 мая.-С.12.
9. Калядка, С. “Ты не ўзвядзеш ліцьвінку на прастол!”: [п’еса Р.Баравіковай “Барбара Радзівіл”] / С.Калядка // Роднае слова.-2008.-№10.-С.12-15.
10. Кузьмiч, Н. У садзе радасці і журбы: [лірыка Р.Баравіковай] / Наталля Кузьміч // Полымя. - 2008. - №1. -C.183-187
11. Макаревич, В. Открытие Атлантиды: [о творчестве Р. Боровиковой] / Василь Макаревич // Нёман.- 2008.- № 1.- С. 139 – 153.
12. Шылец, А. Жанчына трэцяга тысячагоддзя / А.Шылец // ЛІМ. - 2007. - 11 мая. - C.12.
13. Падліпская, З. “Яно і нараканне, і сонца, і пякучай цемры сплаў”: духоўны свет лірыч. гераіні Р. Баравіковай / Зоя Падліпская // Роднае слова.- 2006.- №3.- С. 11-13.
14. Смаль, В. “А на душы і светла, і шчымліва”: паэтычная сцяжына Р. Баравіковай / Вячаслаў Смаль // Полымя.- 2005.- №11.- С.188-194.
15. Брадзіхіна, А. Пераемнасць традыцый: інтым. лірыка Г. Ахматавай і Р. Баравіковай / Ала Брадзіхіна // Полымя.- 2003.- №1.- С.202-214.
16. Юдчыц, Л. "Душою гавару...”: сцэнарый літ.-паэт. Вечарыны па творч. Раісы Баравіковай / Л.Юдчыц // Бiблiятэка прапануе. - 2009. - №4. - C.5-8
17. Хмель, Л. Слухаю сэрца: сцэнарый літ.вечарыны да 60-годзя Раісы Баравіковай / Л.Хмель // Бiблiятэка прапануе. - 2007. - №2. - C.28-31

[Admin]

“І ўсе мае дні – Беларусі”
10 мая спаўняецца 70 год з дня нараджэння паэта Сяргея Панізьніка

Сяргей Панізьнік (псеўданім Сяргей Папар) нарадзіўся 10 мая 1942г. у вёсцы Бабышкі Міёрскага раёна Віцебскай вобласці. Скончыў Лявонпальскую сярэднюю школу і фельчарскае аддзяленне Магілёўскага медыцынскага вучылішча. Працаваў у Княжыцкай участковай бальніцы каля Магілёва. Пад час службы ў арміі быў фельчарам дывізіёна ў вайсковай часці Беларускай ваеннай акругі.
Пасля заканчэння ў 1967г. факультэта журналістыкі Львоўскага вышэйшага ваенна-палітычнага вучылішча Савецкай арміі і Ваенна-марскога флоту працаваў ваенным журналістам. Служыў у Чэхаславакіі і ў Беларусі.
З 1977г. зноў працаваў фельчарам траўмабрыгады хуткай дапамогі. Пазней стаў працаваць стыль-рэдактарам газеты “Вячэрні Мінск”, на Дзяржтэлерадыё БССР, у выдавецтве “Юнацтва”. Займаўся даследаваннем буларуска-латышскіх і беларуска-чэшскіх культурных сувязей у Нацыянальным навукова-асветным цэнтры імя Ф.Скарыны. Тры гады (1996-1999) з’яўляўся вучоным сакратаром літаратурнага музея Янкі Купалы.
Рвецца там, дзе вельмі тонка.
Ці ж мяне не любіць жонка.
Не плячысты на жывот.
I яна — не калаўрот.
Будзе жонка беражонкай,
для мяне — дзяўчынай гонкай.
Даражэнечкія братцы,
увесь век хачу кахацца,
бо улюбчывы народ
не старэе ад нягод.
Будзе жонка беражонкай,
для мяне — струною звонкай.
Пушкін жонкай ганарыўся,
лёсу горкаму скарыўся.
Мужыкі! Вас навылёт
жончын прабівае шрот.
Будзе жонка беражонкай,
для мяне — шчаслівай гронкай.
Рвецца там, дзе вельмі тонка.
Пажалей жа мяне, жонка:
не падносак я, не бот
і не з пекла чорны чорт.
Будзе жонка беражонкай,
залатой маёй скарбонкай!
Друкуецца з 1959 г. Сябра Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1967г. Аўтар зборнікаў паэзіі «Кастры Купалля» (1967), «Палявая пошта» (1972), «Крона надзеі» (1975), «Чало і чалавек» (1979), «Слова на дабрыдзень» (1982) і інш. Апублікаваў кнігі дакументальнай прозы «Пасля вогненных вёсак...» (1980), «Браніслава» (1985), «Освейская трагедия: Книга народной памяти» (1992). Піша таксама для дзяцей. Узнагароджаны: медалём Ф. Скарыны ў 1991г.; у 2000г. - Літаратурнай прэміяй імя Уладзіміра Калесніка за публіцыстычную творчасць, ідэю стварэння і падрыхтоўкі выдавецкай серыі «Бацькаўшчына»; у 1998г. - . латышскім ордэнам «Трох зорак».
У апошнія гады шмат працуе на ніве роднай культуры. Сяргей Панізьнік – дарадчык і старэйшы сябра маладым літаратарам, актыўны памочнік віцебскім краязнаўцам, збіральнік матэрыяльнай культуры. Па яго словах, “усё ўзвышанае, зберажонае будзе ўзвышаць і нас. Калі будзем помніць пра продкаў, то нашчадкі будуць помніць пра нас”.
Ужо на пачатку творчага шляху галоўнай тэмай вершаў Сяргея Панізьніка стала тэма гісторыі Радзімы.
Разводзілі кастры Купалля продкі
і песні палымлівыя спявалі,
сваю зямлю вякамі ўслаўлялі
і не хадзілі ад яе упрочкі.
Збяру я неастылае вуголле-
і зоймецца наноў
касцёр струмлівы!
Я ведаю: кастру майму
ніколі
не згаснуць на зямлі шчаслівай.
На працягу сваёй творчасці Сяргей Панізьнік неаднаразова звяртаўся да падзей сівой мінуўшчыны і да нядаўняй гісторыі. Асобная старонка паэтычнай творчасці – падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Не абыдзены ўвагай паэта і такія драмы і трагедыі, як рэпрэсіі ў гады культу, трывожныя вынікі Чарнобыля, пагроза атамнай вайны.
Людзі ветлыя.
Мы не бедныя:
рэкі — з русламі...
Беларусы мы!
Неба — божае,
Сэрца гожае,
з перагрузкамі...
Беларусы мы!
Між суседзямі
не мядзведзямі
заскарузлымі.
Беларусы мы!
Мы таланныя,
людзі знаныя,
свой Каруза быў...
Беларусы мы!
Слава — позняя.
Ніва — росная,
зерне грузнае.
Беларусы мы!
Літаратура:
1. Панізнік Сяргей Сцяпанавіч // Бел. энцыкл.: у 18 т. - Мінск, 2001. - Т. 12. - С. 46.
2. Панізнік Сяргей // Энцыкл. гісторыі Беларусі.- Мн., 1999.- Т.5.- С.398.
3. Панізнік Сяргей // Беларускія пісьменнікі: бібліягр. слоўн.: у 6 т. / [рэд. кал.: І.Э. Багдановіч і інш.].- Мінск, 1994. -Т. 4. - С. 449-453.
4. Сяргей Панізнік // Беларускія пісьменнікі (1917 - 1990): даведнік / [склад. А.К. Гардзіцкі].- Мінск, 1994. - С. 418.
5. Марціновіч, А. Полымнасць кастроў Купалля / Алесь Марціновіч // Марціновіч, А. Сувязь.-Мн., 1994.-С.231-237.
6. Бельскі, А. “І ўсе мае дні – Беларусі”: літар. партрэт Сяргея Панізніка / Алесь Бельскі // Роднае слова.-2002.-№5.-С.4-10

[Admin]

1 красавіка спаўняецца 65 гадоў з дня нараджэння Алеся Жука, беларускага пісьменніка, перакладчыка

Алесь Жук (Аляксандр Аляксандравіч) нарадзіўся 1 красавіка 1947г. ў в. Клешаў Слуцкага раёна.
У 1965г. паступіў на філалагічны факультэт БДУ. Пасля яго заканчэння два гады служыў афіцэрам. Працаваў рэдактарам выдавецтва «Мастацкая літаратура», намеснікам галоўнага рэдактара часопіса «Маладосць», інструктарам ЦК КПБ, галоўным рэдактарам газеты «Літаратура і мастацтва» (1980—1986), сакратаром праўлення Саюза беларускіх пісьменнікаў (1986—1989), намеснікам галоўнага рэдактара часопіса «Полымя» (1989—2007), галоўным рэдактарам часопісаў «Нёман» (1997—2003) і «Беларусь» (2003-2005).
Пісаць пачаў у школьныя гады. Як празаік вызначыўся тым, што з пачатку публікацый апавяданняў у “Нёмане” (1965), “Чырвонай змене” (1966), “Маладосці” (1967) адразу ж здолеў дабіцца сярод сталых пісьменнікаў прызнання як апавядальнік.
Апавяданні «Сок манга», «Завулак», «Водсветы зорак», «Белы месяц», «Мужчыны», напісаныя ў студэнцкія гады, увайшлі ў яго першую кнігу «Асеннія халады» (1972). Гэта кніга вывела А. Жука ў перадавыя шэрагі беларускіх празаікаў, пра яго пачала пісаць усесаюзная крытыка. У 1970-1980-х з'явіліся арыгінальныя празаічныя зборнікі «Паляванне на старых азёрах» (1975), «Зоркі над палігонам» (1977, прэмія Ленінскага камсамола Беларусі 1978, зняты мастацкі фільм «Палігон» 1983), «Не забывай мяне» (1978), «Па саннай дарозе» (1979), «Паўстанак вяртання» (1981, Літаратурная прэмія імя І. Мележа 1982). У 1982 пабачыла свет кніга прозы «Паляванне на Апошняга Жураўля», па аднаіменнай аповесці ў тэатры імя Янкі Купалы быў пастаўлены спектакль, а ў 1986 знята мастацкая кінастужка. У аповесці «Чорны павой» (1986) упершыню ў сваёй творчасці Алесь Жук звярнуўся да прыгодніцка-дэтэктыўнага жанру. Да самых значных твораў пісьменніка належыць аповесць «Праклятая любоў», што ўвайшла ў аднайменны зборнік (1991, Дзяржаўная прэмія Беларусі імя Я. Коласа 1992). З новых твораў А. Жука, напісаных у апошнія гады, вылучаюцца апавяданні «Душа над чыстым полем» і «Партызан», а таксама «Сны пра маму».
Алесь Жук адзін з самых цікавых сучасных беларускіх празаікаў, творы якога вызначаюцца тэматычнай разнастайнасцю, грунтуюцца на філасофскай і эстэтычнай аснове і з'яўляюцца роздумамі над жыццём, пісьменніка цікавіць прырода чалавечага шчасця, жыццёвыя праблемы і іх пераадоленне, асэнсаванне чалавекам самога сябе, адносіны да працы, да прыроды.
Пераклаў на беларускю мову кнігу Г.Траяпольскага “Белы Бім Чорнае вуха”, зборнік апавяданняў Ю.Казакова “Арктур – гончы сабака”, аповесці М.Кацюбінскага “Fata morgana” і “Дарагою цаною”, У.Багамолава “Зося”, раманы Н.Сафарава “Дні праклёну і дні надзеі”, Т.Джумагельдыева “Прапашчы чалавек”, аповесці Ю.Трыфанава “Папярэднія вынікі”, М.Булгакава “Сабачае сэрца” інш.
Творы Алеся Жука
•Выбраныя творы: у 2 т. /Алесь Жук; прадм. З. Прыгодзіча. - Мн.: Мастацкая літаратура, 1993-1994.
•Вечаровае сонца: выбранае /Алесь Жук; прадм. У. Гніламёдава. - Мн.: Мастацкая літаратура, 2006. - 431 с.
•Над чыстым полем: аповесці, апавяданні /Алесь Жук. - Мн.: Мастацкая літаратура, 1999. - 479 с. - (Беларуская проза XX стагоддзя).
•Водсветы зорак: выбранае: аповесці, апавяданні: (для ст. шк. узросту) /Алесь Жук. - Мн.: Юнацтва, 1997. - 351 с. : іл.
•Женщина на пляже: повести, рассказы /Алесь Жук.-Мн.: Літаратура і мастацтва, 2011.-336с. – (Лімаўскі фальварак).
•Праклятая любоў: аповесць, апавяданні. - Мн.: Мастацкая літаратура, 1991. - 269 с.
•Праклятая любоў: аповесць /Алесь Жук. Апошнія і першыя: аповесць-рэквіем / Барыс Сачанка; / маст. Ю. А. Яўменаў. - Мн.: Юнацтва, 1996. −334 с. - (Школьная бібліятэка).
Літаратура
•Алесь Жук // Бел. энцыкл. : у 18 т. - Мн., 1998. - Т. 6. - С. 443.
•Алесь Жук // Беларускія пісьменнікі : біябібліягр. слоўн. : у 6 т. / пад рэд. А. В. Мальдзіса. - Мн., 1993. - Т. 2.- С. 444-447.
•Алесь Жук // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : даведнік / склад. А. К. Гардзіцкі.- Мн., 1994.- С. 204-205.
•Гніламёдаў, У. В. Алесь Жук / Гніламёдаў У. В. // Гісторыя беларускай літаратуры XX стагоддзя : у 4 т. / рэдкал.: У. В. Гніламёдаў і інш. ; навук. рэд.: У. В. Гніламёдаў, С. С. Лаўшук. – Мн., 2003. – Т. 4. Кн. 2.- С. 542-565.
•Андраюк, С. Чытаючы маладую прозу. Драматызм – у звычайным / Серафім Андраюк // А жыццё вышэй за ўсё / Серафім Андраюк.-Мн., 1992.-С.144-145, 193-198.
•Бугаёў, Дз. Нічога лішняга: (Алесь Жук) / Дзмітрый Бугаёў // Служэнне Беларусі: праблем. арт., літ. партр., эсэ, успаміны / Дзмітрый Бугаёў. - Мн, 2003.- С. 364-380.
•Бугаёў, Дз. Пра сучасную прозу / Дзмітрый Бугаёў // Чалавечнасць / Дзмітрый Бугаёў.- Мн., 1985.-С.88-118. Са зместу А.Жук С.115-117.
•Грамадчанка, Т. Пад ветрамі сучаснасці / Т.Грамадчанка // Перад праўдай высокай і вечнай /Т.К.Грамадчанка.- Мн., 1991.-С.97-99.
•Канэ, Ю. Самае важнае, што ведае ён...” / Юлія Канэ // Плынь / Юлія Канэ.- Мн., 1983. -С.89-104.
•Шупенька, Г. Абавязак перад талентам / Генадзь Шупенька // Прага мастацкасці.- Мн., 1996.-С.279-290.
•Бельскi, А. Сучасная беларуская проза: (у т.л. А.Жук) / А.Бельскі // Беларуская мова i лiтаратура. - 2009. - №4. - C.20-27
•Жардзецкая, А. Экалагічныя праблемы ў сучаснай беларускай прозе: (у т.л. А.Жук) / А.Жардзецкая //
Роднае слова. - 2008. - №12. - C.28-31
•Далiдовiч, Г. З маладосці сталы - Алесь Жук Г.Далідовіч // Роднае слова. - 2007. - №3. - C.79-81
•Шаўлякова-Барзенка, І. Л. Сучасная беларуская проза: маральна-філасофская праблематыка / І. Л. Шаўлякова-Барзенка // Беларуская мова і літаратура.- 2005. -№ 3. -С. 57-64. Са зместу: Алесь Жук С. 61-64.
•Алесь Жук: (матэрыялы аб жыцці і творчасці) / Г. Тычка і інш. // Крыніца.- 2001. -№ 1. -С. 3-51.
•Грамадчанка, Т. Каб вярнулася песня...: літаратурны партрэт Алеся Жука / Таіса Грамадчанка // Роднае слова.-1997.-№4.-С.4-19.

[Admin]

11 сакавіка спаўняецца 125 гадоў з дня нараджэння Алеся Гаруна
(11.03.1887-28.07.1920),
паэта, празаіка, публіцыста, дзіцячага пісьменніка, драматурга, грамадскага дзеяча

Ідуць сабе гады, ідуць,
Бы карагод, бясконца,
Што ў небе зорачкі вядуць
Ля месяца, ля сонца.
Ідуць сабе гады, ідуць -
І чалавек за імі.
Куды цябе яны вядуць
І сьцежкамі якімі?
"Няведама мне, скуль усё і што я;
Няведама мне сама сьцежка мая,
Няведама мне, і куды я іду.
Пытаньня не маю, ці што там знайду,
Не ведаю жыцьцё, ці шчасьце, ці не, -
Пачалося гэта, браток, не на мне".
Ідуць гады, ідуць гады,
І зь імі ўсё на сьвеце.
Сягоньня ты, а йшлі дзяды,
А заўтра пойдуць дзеці.
Ідуць гады, і ты ідзеш
Ўздагонь за імі, зь імі.
Нашто, скажы мне, ты жывеш
І з думкамі якімі?
"З аднэю я думкай у сьвеце жыву,
Настаўнікам узяўшы і лес і траву,
Крыніцы, і кветкі, і цемру, і сьвет,
І месяц, і зоры, і сонца прывет.
Прысуджаны шлях свой рабі дарагім,
Красуйся на радасьць сябе і другім".
Алесь Гарун — адзін з найвыдатнейшых нашых пісьменнікаў пачатку XX стагоддзя. Па таленту ён не ўступае тым, каго мы па праву называем заснавальнікамі сучаснай беларускай літаратуры — Янку Купалу, Якубу Коласу, Максіму Багдановічу, Максіму Гарэцкаму. Толькі лёс яго склаўся надзвычай трагічна: сам ён на працягу цэлых дзесяці гадоў быў адарваны ад свайго асяроддзя, ад роднай зямлі. Займацца літаратурнай творчасцю мог толькі ў няволі, а пад канец жыцця — ва ўмовах разбуральнай вайны, іншаземных нашэсцяў, пад уладай акупацыйных рэжымаў. Пры жыцці яго праследавала царскае самаўладства, а пасля смерці — бальшавіцкае. 3 канца 20-х гадоў беларускі народ, якому Алесь Гарун прысвяціў усё сваё жыццё, не меў права чытаць яго творы, ведаць пра яго заслугі перад роднай зямлёю.
Алесь Гарун (сапраўднае - Аляксандр Прушынскі) нарадзіўся 11 сакавіка 1887 года ў фальварку Новы Двор ля Мінска (паводле іншых крыніц - у Мінску, на Багадзельнай вуліцы). Яго бацька Уладзімір Прушынскі і маці Соф'я Жывіца былі простымі прадстаўнікамі рабочай каталіцкай грамады Мінска. З дзяцінства палюбіў кніжку і ў пяць гадоў умеў чытаць па-руску і па па-польску. У далейшым скончыў мінскія 3-е гарадское прыхадское (1897) і рамеснае (1902) вучылішчы. Такой адукацыі было дастаткова, каб пачаць самастойнае працоўнае жыццё. Гарун стаў кваліфікаваным столярам і, пачынаючы з 1902 года, працаваў у розных майстэрнях і на мэблевай фабрыцы ў Мінску.
З 1904 далучыўся да партыі эсэраў-максімалістаў. Пачаў публікавацца з 1907 у газеце «Наша ніва». Арыштаваны 4
сакавіка 1907 у падпольнай друкарні на вуліцы Шырокай у Мінску, дзе ў той момант друкавалася адозва «Да ўсіх працоўных». У ліпені 1908 Віленскай судовай палатай асуджаны на ссылку і пажыццёвае пасяленне ў Сібіры. Адбываў ссылку ў Кірэнскім павеце Іркуцкай губерні — спачатку ў сяле Макараўскім над Ленай, затым у вёсцы Крывая Лука. Займаўся там сталярскімі і цяслярскімі работамі. У 1914 годзе пачаў працаваць на Лене вадалівам, а ў наступным перабраўся на прыіскі ў Бадайбо.
У адным з лістоў на волю Алесь Гарун паведамляў: «У гэтым годзе ў Кірэнскі павет Іркуцкай губ. прыйшло 4 партыі,
а ў іх многа "палітыкаў". Калі гэта перастануць пхаць сюды народ? I так тутака людзі галадаюць, бо для ўсіх няма работы, дык і не ўсе ўмеюць што рабіць». Самога Алеся Гаруна ратавала тое, што ён да фізічнай работы ўцягнуўся змалку. А яшчэ ж была ў яго і спецыяльнасць столяра, патрэбная ўсюды. Таму ён меў надзейную магчымасць пракарміць сябе.
У Сібіры Алесь Гарун пазнаёміўся і пасябраваў з Язэпам Лёсікам, будучым выдатным грамадскім і навуковым
дзеячам. Іх абодвух вызваліла з няволі Лютаўская рэвалюцыя. У верасні 1917 года Гарун вярнуўся ў Мінск, дзе адразу ж уключыўся ў ідэйна-палітычную барацьбу. Тут жа шырока разгарнулася яго літаратурная і публіцыстычная творчасць.
У кастрычніку 1917 года на III з'ездзе Беларускай сацыялістычнай грамады (БСГ) — галоўнай палітычнай сілы
беларускага народа — Алесь Гарун выбіраецца адным з дванаццаці членаў Цэнтральнага камітэта партыі. Разам з ім былі выбраны такія дзеячы, як Змітро Жьшуновіч (Цішка Гартны), Браніслаў Тарашкевіч, Язэп Дьша, Аркадзь Смоліч, Сымон Рак-Міхайлоўскі. У снежні таго ж года Алесь Гарун стаў адным з кіраўнікоў I Усебеларускага кангрэса, на які сабраліся прадстаўнікі ўсіх рэгіёнаў Беларусі, розных беларускіх арганізацый, раскіданых па Расіі. Ён увайшоў у склад Выканаўчага камітэта, выбранага з'ездам, і адказваў там за справы працы. Пасля распаду БСГ Алесь Гарун стаў членам Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі.
У перыяд грамадзянскай вайны найбольш выдатныя дзеячы беларускага нацыянальнага адраджэння, у тым ліку і
Алесь Гарун, звязвалі свае надзеі з сацыялізмам. Але па прынцыповых пытаннях іх праграма кардынальна адрознівалася ад праграмы бальшавікоў.
На свабодзе Алесь Гарун ніколі не спыняў актыўнай грамадска-палітычнай дзейнасці. У 1918 годзе, у час нямецкай
акупацыі, ён рэдагаваў газету «Беларускі шлях». У жніўні 1919 года ўзначаліў Часовы беларускі нацыянальны камітэт, які ўключаў радных Рады Беларускай Народнай Рэспублікі, прадстаўнікоў Культурна-асветнага таварыства, Хрысціянска-дэмакратычнай злучнасці, Першага таварыства драмы і камедыі, Вучыцельскага беларускага хаўруса і інш. Гэта бьша спроба згуртавання і кансалідацыі ўсіх патрыятычна настроеных нацыянальных сіл, каб дамагчыся іх эфектыўнай дзейнасці ва ўмовах акупацыйных рэжымаў.
Алесь Гарун асабіста вітаў Юзэфа Пілсудскага ў Мінску ад імя ўсяго беларускага насельніцтва, і не паскупіўся на паэтычныя вобразы ў сваёй вітальнай прамове: ”Ужо шосты тыдзень, як мы жывем спакойным жыцьцём разьвеяўся чырвоны туман, развеялася відмо галоднай сьмерці. Гэты цуд ёсьць дзелам гераічнага польскага войска, якога вы ёсьць начальнікам. Вітаю Вас ад імя нашых беларускіх дэлегацыяў, прадстаўляючых тутака беларускае насяленьне, выслаўляю гарачую падзяку за звальненьне Менску й Меншчыны ад новага цяжкага нападу маскоўскага імпэрыялізму, які на гэты раз прыбраўся ў бальшавіцкую вопратку. Але плачуць яшчэ маткі ў Віцебску, стогнуць людзі ў Магілёве, маўчыць, бо забаронены, хаўтурны голас зьімшэлых званіцаў Смаленску. Мы верым і спадзяемся, што, разам, з вольнымі Менскам, Вільняй і сівой Гародняй, вольнымі і шчасьлівымі будуць у вольнай і незалежнай Беларускай рэспубліцы нашыя адвечныя астрогі на рубяжох Масквы — Віцебск, Магілёў і стары Смаленск. Гэтага мы спадзяемся, у гэта мы верым, а гэтымі верай і надзеяй адараваў нас братні народ, якога слаўнаму прадстаўніку гатовы мы сказаць на Меншчыне ня толькі нашы сягоньняшняе «дзякуй», але й заўсёды: «Здароў будзь, прыходзь да нас, наш госьцю мілы, суседзе дарагі!»
Восенню 1919 года Алесь Гарун стаў членам так званай Беларускай вайсковай камісіі, якая павінна бьша — пры
дапамозе польскіх улад — арганізаваць беларускую нацыянальную армію. Аднак ніякае войска, нягледзячы на шматмесячную — знешне вельмі актыўную — дзейнасць і на шматлікія спрыяльныя абставіны, так і не бьшо створана. Польскія ўлады маглі б дазволіць толькі стварыць узброеныя сілы для барацьбы з бальшавікамі, а не для абароны інтарэсаў беларускага народа. А ў беларускіх дзеячаў былі свае планы і намеры.
3 Сібіры Алесь Гарун вярнуўся хворы на сухоты. Хвароба ўсё больш і больш абяссільвала паэта. У ліпені 1920 года яго на насілках унеслі ў санітарны цягнік, які завёз яго ў Кракаў. У гэтым жа месяцы ён і памёр, пражыўшы ўсяго толькі 33 гады. Пахаваны на вайсковых Ракавіцкіх могілках у Кракаве. I толькі амаль праз 70 гадоў пасля смерці, 24 верасня 1988 года, на яго магіле быў адкрыты помнік стараннямі актывістаў Беларускага грамадска-культурнага таварыства ў Польшчы.
Пісаць вершы Гарун пачаў змалку, спачатку на рускай мове, затым — на беларускай. Раннія яго творы да нас не дайшлі. 1905 г. датуецца паэма «Мае коляды», апублікаваная ў Вільні ў 1920 г. пад псеўданімам А. Сумны. Гэта — гісторыя нечаканага абуджэння нацыянальнай свядомасці ў беларускага вясковага хлопчыка, які прыехаў да свайго школьнага сябра і правёў свята ў асяроддзі паноў.
У друку дэбютаваў вершам "Маці-Беларусі" ў 1907 г. ("Наша ніва"). Выступаў з публікацыямі вершаў і апавяданняў у газетах "Наша ніва", "Беларус", "Вольная Беларусь". У 1918 г. выйшаў зборнік "Матчын дар". У 1920 г. — зборнік п'ес для дзяцей "Жывыя казкі". Псеўданімы: Алесь Гарун, І. Жывіца, А. Новадворскі, Сальвэсь, А. Сумны

Ой, спаліце, перуны,
Майго Янку, бо дурны!
Назаляе толькі мне,
А каб сватацца, дык не!
Я казала, дый не раз:
Прысылай сватоў да нас;
Татка добры, ён аддасць,
У пасаг – цялушку дасць.
А той Янка, той благі,
Ўсё смяецца – «гі-гі-гі!»
Да таго ж часамі кпіць:
«Ну, чаго табе карціць?»
Ой, праліцеся, дажджы,
А ты, Яначка, пажджы:
Учыню табе бяду,
За нікога не пайду!

Алесь Гарун быў змагаром супраць несправядлівасці, супраць прыгнёту як нацыянальнага, так і сацыяльнага,
супраць хлусні, якім бы мэтам яна ні служьша. Таму ён і пасля сваёй смерці заставаўся небяспечны ўсім тым, хто баяўся праўды, як агню. Амаль цэлых шэсць дзесяцігоддзяў яго імя ганебна выкрэслівалася з гісторыі нашай літаратуры, нашага народа.
Ты, мой брат, каго зваць беларусам,
Роднай мовы сваёй не цурайся;
Як не зрокся яе пад прымусам,
Так і вольны цяпер не зракайся.
Ад дзядоў і ад прадзедаў, браце,
Гэта скарб нам адзін захаваўся,
У сялянскай аграбленай хаце
Толькі ён незабраны астаўся.
Ў старыну беларус, не надданы,
Гаспадарыў, быў сам над сабою
I далёка у свеце быў знаны
За літоўскай і ляшскай зямлёю.
Але час прамінуў, і нядоля
На народ, як бы камень, звалілась,
Беларуская слава і воля
Адышла, адцвіла, закацілась.
Не змяняючы шэрай апраткі,
Працаваў ты, як вол, гаратліва,
А у хаце тваёй недастаткі,
А на ніве тваёй неўрадліва.
А чаму? Ты не здольны, ці хворы,
Ці благі гаспадар, ці п'яніца?
Мусіць, не! Бо і іншым у пору
У цябе гаспадарыць наўчыцца.
Светлы розум твой, брат, але дзетак
Ад цябе, як і ўсё, адбіралі
I на бацькаўскі родны палетак
Працаваць-памагаць не пушчалі.
Хто хацеў, той і смеў рабаваці,
Без прыпросу з'язджаліся госці —
Абдзіраць, аб'ядаць, апіваці
І крышыць гаспадарскія косці.
Можа б, ты і памёр і загінуў,
Каб не вешчая мова Баяна.
Хто ж быў добры, яе хоць пакінуў?
Як жа так, што яшчэ не забрана?
Бо што бачылі госцікі-герцы —
І зямлю, і лясы, і кілімы, —
Ўсё забралі. А мову у сэрцы,
Ў сваім сэрцы хавалі-няслі мы.
Дык шануй, беларус, сваю мову —
Гэта скарб нам на вечныя годы;
За пашану радзімаму слову
Ушануюць нас брацця-народы!

[Admin]

“Летапісец сваёй эпохі”
26 лютага спаўняецца 100 год з дня нараджэння УлазіміраКарпава
(26.02.1912 - 06.08.1977), пісьменніка

Уладзімір Барысавіч Карпаў нарадзіўся ў горадзе Хвалынску Саратаўскай вобласці ў сям'і земскага лекара.
У час голаду на Паволжы (1921) пераехаў разам з маці на Гомельшчыну ў вёску Ёлча Брагінскага раёна. Пасля заканчэння сярэдняй школы (1929) працаваў рабочым на лесапільным заводзе ў Рэчыцы, затым настаўнічаў на Брагіншчыне, у Сіроцінскім раёне. У 1941 г. завочна скончыў Мінскі педагагічны інстытут.
У Вялікую Айчынную вайну ўдзельнічаў у падпольным і партызанскім руху, быў намеснікам камандзіра спецгрупы Менскага абкома КПБ, старшым разведчыкам глыбокага тылу.
Пасля вызвалення Мінска выкладаў мову і літаратуру, загадваў навучальнай часткай сярэдняй школы №42, працаваў у газеце «Советская Белоруссия», у 1945 г. быў адказным сакратаром газеты «Літаратура і мастацтва», у 1947-1960гг. загадваў аддзелам прозы і крытыкі ў часопісе «Полымя». Сябра СП СССР з 1946 г.
З рэцэнзіямі і артыкуламі ў друку пачаў выступаць у 1945 г. Аўтар кніг літаратурна-крытычных артыкулаў «Па шляху сталасці» (1952) і «Крылаты ўзлёт» (1966).
З 1948 г. пачаў выступаць як празаік. Чалавек, які перажыў драматычныя перыпетыі Вялікай Айчыннай, не па чутках, а з уласнага досведу ведаў кошт такіх паняццяў, як маральны абавязак, сумленне, аказнасць, - і да творчасці паставіўся, натуральна, з адпаведнымі патрабаваннямі.
У песьменніцкай манеры Уладзіміра Карпава – не навязваць сваю думку чытачу, не вешаць на герояў пэўных ярлыкоў. Аўтар наўмысна адно дэманструе чалавечыя паводзіны ў шматстайных сітуацыях, у розных іпастасях выяўляе характары сваіх герояў, тым самым імкнучыся менавіта да аб’ектыўнага адлюстравання свету асобы, свету сучаснай яму рэальнаці.
Выйшлі аповесць «Без нейтральнай паласы» (1950), раманы «За годам год» (1957), «Вясеннія ліўні» (1961), «Нямігі крывавыя берагі» (1962), «Сотая маладосць» (1971, усе чатыры раманы склалі цыкл «На перавале стагоддзя»), кніга апавяданняў і ўспамінаў «Прызнанне ў нянавісці і любві» (1976). Укладальнік і адзін з аўтараў кнігі «Мы раскажам пра Мінск» (1964), аўтар тэксту да фотаальбома «Мінск» (1965). Склаў кнігі «Горад і гады» (1967) і «Сквозь огонь и смерть» (1970). У 1983-1985 гг. выйшаў Збор твораў у 5 тамах.
Па сутнасці, уся творчая дзейнасць пісьменніка – летапіс... Змястоўны, мудры, шматзначны, да якога неабходна звяртацца часцей, каб аднаўляць у памяці мінулае, каб аб’ектыўна бачыць сучаснае, каб зараджацца аптымізмам на будучае...
Узнагароджаны ордэнамі Чырвонай Зоркі, Працоўнага Чырвонага Сцяга, медалём за баявыя заслугі і іншымі медалямі.
Літаратура:
1. Карпаў Уладзімір Барысавіч // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. – Мн., 1999. - Т.8.- С.93.
2. Карпов Владимир Борисович // Республика Беларусь : энциклопедия: в 7 т.- Мн., 2006. - Т. 3. - С. 890.
3. Карпаў Уладзімір Барысавіч // Тэатральная Беларусь : энцыклапедыя: у 2 т./ пад агульн. рэд. А.В. Сабалеўскага.- Мн., 2002.- Т.1. - С.503.
4. Карпаў Уладзімір // Беларускія пісьменнікі : біябібліягр.слоўн.: у 6 т. - Мн., 1992. - Т.3.- С.179-183.
5. Карпаў Уладзімір // Пісьменнікі Савецкай Беларусі : кароткі даведнік. – Мн., 1981.- С.165-166.
6. Герцовіч, Я. Тры раманы Уладзіміра Карпава / Я. Герцовіч // Творчае крэда Я.Герцовіч. –Мн., 1970. - С.177-208.
7. Грамовіч, І. Адчуваў пульс жыцця / Іван Грамовіч // У сховах памяці / Іван Грамовіч.- Мн., 1983.-С.97-104.
8. Пашкевіч, Н. Услед за імклівым днём / Н.Пашкевіч // На шырокіх шляхах жыцця. Мінск, 1965. С.350-379.
9. Карпава, Л. Дзякуй за смак чорнага хлеба: да 95-годдзя з дня нараджэння / Людміла Карпава // Маладосць. - 2007. - №2. С.103-109.
10. Алейнік, Л. Летапісец сваёй эпохі: штрыхі да творчага партрэта У.Карпава / Лада Алейнік // Полымя. - 2007.- №2.- С.168-175.

[Admin]

“Малюю мілую Радзіму...”
25 лютага спаўняецца 50 гадоў з дня нараджэння паэта Алеся Пісьмянкова
(25.02.1957 – 23.04. 2004)

Алесь (Аляксандр Уладзіміравіч) Пісьмянкоў нарадзіўся ў в. Бялынавічы Касцюковіцкага раёна Магілеўскай вобласці ў рабочай сям'і.
Пасля заканчэння сярэдняй школы (1974) працаваў у касцюковіцкай раённай газеце «Сцяг камунізму». Скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1980). Працаваў у аддзеле крытыкі і бібліяграфіі штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва», рэдактарам аддзела навукі і мастацтва часопіса «Полымя». У 1990 г. абраны намеснікам старшыні СП Беларусі. Сябра СП СССР з 1984 г.
Першы верш апублікаваў у 1972 г. Аўтар кніг паэзіі «Белы Камень» (1983), «Чытаю зоры» (1988), “Думаць вершы...(2005 – пасмяротная кніга вершаў, эсэ, успамінаў).
Малюю –
Мілую
Радзіму малую:
Залатую рэчку,
Лясное мястэчка.
Малюю старанна
Сярэбраны ранак,
Сасоннік, алешнік,
Рабіну, канешне ж,
З адвечнай самотай
На сінім сумёце.
Вось дом
Пад бярозай,
Вось дым
На марозе,
Вось след
Каля брамы:
МАМА...
Пісаў пра свае карані, пра гераічнае мінулае сваёй радзімы, пра старажытныя беларускія гарады. Шмат вершаў прысвечана хрысціянскай тэматыцы і каханню.
“З каханым рай і ў шалашы”-
Паэт накрэсліў на паперы.
Паэт у гэта шчыра верыў
І гэтай верай даражыў.
О як чакаў ён ветлы ранак,
Каб прачытаць свой верш каханай!
Яна ўздыхнула: Не грашы...
Мне надакучылі хімеры!..
Я з першай ночы сню кватэру
У гэтым брыдкім шалашы.
Лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1988) за кнігу лірыкі «Чытаю зоры».
Літаратура:
1. Пісьмянкоў Алесь // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. – Мн., 2001. - Т.12.- С.390.
2. Пісьмянкоў Алесь // Беларускія пісьменнікі : біябібліягр.слоўн.: у 6 т. - Мн., 1995. - Т.5.- С.27-28.
3. Алесь Пісьмянкоў // Беларускія піісьменікі (1917-1990): даведнік – Мн., 1994.-С.435-436.
4. Бельскі, А. Паэзія Алеся Пісьмянкова ў колерах і пахах / Алесь Бельскі // Галасы і вобразы / Алесь Бельскі.-Мн., 2008.-
С.144-157.
5. Яскевіч, А. Абранне вечнасці: універсаналізм традыцыі і гістарызм сучаснасці / Алена Яскевіч.-Мн., 1999.- С.210-212.
6. Саковiч, П. Ён не памрэ, пакуль яго любім П. Саковіч // Лiтаратура i мастацтва.- 2007. - №18. - 4 мая.
7. Вiшнеўскi, А. Шуміць лес, цвіце сад / А. Вішнеўскі // Беларуская думка. - 2007. - №2. - C.127-133
8. Заяц, Н. "Нам адпушчана так небагата ..."/Н. Заяц // Роднае слова. - 2007. - №2. - C.3-5
9. Патапенка, В. На зямлі радзімічаў В. Патапенка // Полымя. - 2007. - №2. - C.199-202
10. Мiхалёва, I. Я не памру, пакуль люблю... І. Міхалёва // Бiблiятэка прапануе. - 2006. - №6. - C.10-13
11. Зэкаў, А. Такі ён быў -- Алесь... / Анатоль Зэкаў // Полымя. - 2006. - №10. - C.207-212
12. Алесь Пісьмянкоў // Полымя. - 2006. - №6. - C.183-186
13. Галубовiч, Л. Рыцар паэзіі / Леанід Галубовіч // Полымя. - 2005. - №4. - С.211-216.
14. Марцiновiч, А. Праз уласнае сэрца / Алесь Марціновіч // Роднае слова. - 2005. - №2. - С.3-4
15. Марцiновiч, А. Белы бусел над бесяддзю / Алесь Марціновіч // Полымя. - 2004. - №10. - С.180-190
16. Яскевіч, А. “Трэба капаць крыніцу...” / Алена Яскевіч // Роднае слова.-2000.-№4.-С.13-16.