IPB

Здравствуйте, гость ( Вход | Регистрация )

14 страниц V  « < 10 11 12 13 14 >  
Ответить в данную темуНачать новую тему
Проект "История Лиды в датах"
Admin
сообщение 31.7.2017, 13:35
Сообщение #78


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Жнівень

625 гадоў таму (4 жніўня 1392 г.) – у маёнтку Востраў пад Лідай заключана пагадненне паміж польскім каралём Уладзіславам Ягайлам і князем Вітаўтам аб перадачы апошняму ўлады ў Вялікім княстве Літоўскім.
Пагадненне мела велізарныя гістарычныя наступствы: яно паклала канец братазабойчай вайне, прывяло да разгрому крыжакаў на палях Грунвальда і дазволіла Вялікаму княству Літоўскаму дасягнуць неўзабаве сваёй найвялікшай магутнасці.
75 гадоў ( 6 жніўня 1942 г.) – з часу знішчэння фашысцкімі карнікамі вёскі Леснікі Лідскага раёна.
Вёску знішчылі эсэсаўцы. Такім чынам ворагі адпомсцілі за смерць нямецкага афіцэра, які загінуў недалёка ад вёскі ў выніку перастрэлкі з партызанамі.
9 – 50 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Клімовіча, беларускага пісьменніка, барда, ў вёсцы Ігнаткаўцы на Лідчыне.
Адзін з аўтараў калектыўнага зборніка “Пад знакам Стральца”. Выдаў кнігу прозы “Выратаванне безданню”, аўтар кнігі “Той, хто будуе горад”.
Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 6.7.2017, 9:00
Сообщение #79


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Ліпень

31 – 215 гадоў з дня нараджэння Ігната Дамейкі (1802 – 1889), удзельніка вызваленчага руху на Беларусі (1830 – 1831). Адбываў выселку ў маёнтку Заполле Лідскага павета ў 1824 -1831 гг, геолага, мінеролага, даследчыка і нацыянальнага героя Чылі.

Яго жыццё і дзейнасць справядліва ўшанаваны тытуламі Грамадзяніна свету, Апостала навукі і адукацыі.
Ён нарадзіўся ў шляхецкай сям’і. Атрымаў выдатную па тым часе адукацыю: вучыўся ў школе піяраў у Шчучыне, а ў 1816 г. паступіў на фізіка-матэматычны факультэт Віленскага ўніверсітэта, дзе пасябраваў з А. Міцкевічам, Я. Чачотам, Т. Занам, А. Адынцом і ўступіў у тайнае таварыства філаматаў. Пасля заканчэння вучобы атрымаў ступень магістра матэматыкі і філасофіі, збіраўся заняцца навукай, аднак у лістападзе 1823 г. разам з іншымі ўдзельнікамі патрыятычна-дэмакратычнага руху быў арыштаваны і высланы пад нагляд паліцыі ў в. Заполле Лідскага павета, а потым у в. Жыбуртоўшчына паблізу Дзятлава. Ігнат Іпалітавіч Дамейка з’яўляўся ўдзельнікам паўстання 1830-1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве. Пасля паражэння паўстання эмігрыраваў за мяжу.
Абвешчанай у 1838 г. маладой Чылійскай рэспубліцы былі вельмі патрэбны вучоныя-выкладчыкі. I. Дамейка быў запрошаны на працу ў г. Какімба ў якасці прафесара хіміі і мінералогіі. Ён стварыў школу па падрыхтоўцы горных спецыялістаў, арганізаваў фізіка-хімічную лабараторыю. Наладжваў экспедыцыі па вывучэнні краіны, цікавіўся карыснымі выкапнямі і прыроднымі багаццямі, сабраў калекцыі мінералаў, вывучаў жыццё насельніцтва, асабліва карэнных жыхароў – індзейцаў. Па матэрыялах этнаграфічных падарожжаў па паўднёвай ускраіне Чылі напісаў і апублікаваў на іспанскай мове кнігу “Араўканія і яе жыхары” (перакладзена на польскую мову і выдадзена ў Вільні ў 1860 г.). У 1846 г. І.І. Дамейку запрасілі на працу ва ўніверсітэт, у сталіцу Чылі, дзе ён быў абраны рэктарам установы.
Заслугі Дона Ігнаціа (так з павагай называлі І.І. Дамейку ў Чылі) перад новай радзімай цяжка ацаніць. Ён працаваў у розных галінах навукі і адукацыі: рэарганізаваў сістэму навучання; падрыхтаваў нацыянальныя кадры выкладчыкаў, геолагаў, мінералогаў; увёў метрычную сістэму мер і вагі; адкрыў багатыя радовішчы золата, серабра, медзі, каменнага вугалю, славутай чылійскай салетры, арганізаваў іх здабычу; склаў геалагічную карту Чылі; прымаў удзел ва ўдасканаленні водазабеспячэння сталіцы; стварыў музей мінералагічных, петраграфічных і палеанталагічных матэрыялаў; сабраў і апісаў мноства новых мінералаў, раслін, метэарытаў; арганізаваў бібліятэку прыродазнаўства; напісаў падручнікі па хіміі, фізіцы і мінералогіі; апублікаваў звыш 130 навуковых прац, якія прынеслі вучонаму сусветную вядомасць.
Рашэннем ЮНЕСКА 2002 г. быў аб’яўлены годам І.І. Дамейкі – гэта заслужаная даніна памяці нашаму земляку, спадчына якога адначасова належыць тром розным народам – беларускаму, польскаму і чылійскаму.
Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 1.6.2017, 9:24
Сообщение #80


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Чэрвень

65 гадоў таму – (1952, чэрвень) завершана будаўніцтва Лідскага малочна-кансервавага камбіната.
Лідскі малочнакансервавы камбінат з’яўляецца спецыялізаваным прадпрыемствам па выпрацоўцы сухога натуральнага малака і сухіх вяршкоў, сухога абястлушчанага малака. У лік асноўнай прадукцыі таксама ўваходзяць масла, натуральнамалочная прадукцыя, заменнікі натуральнага малака.
4 – 55 гадоў з дня нараджэння Вараксы Аляксандра (1962), беларускага мастака, з 1988 года жыве і працуе ў Лідзе.
Нарадзіўся ў горадзе Феадосія. У 1988 годзе скончыў мастацка-графічны факультэт Віцебскага педагагічнага інстытута. З гэтага ж года працуе настаўнікам выяўленчага мастацтва ў сярэдняй школе № 14 г. Ліды. У 1994 годзе прымаў удзел у Міжнародным плэнеры ў Польшчы. У снежні 2008 года быў прыняты ў Саюз мастакоў Рэспублікі Беларусь і стаў другім прадстаўніком нашага горада ў гэтым прэстыжным творчым аб’яднанні. Яго работы захоўваюцца ў прыватных калекцыях Беларусі, Германіі, Швецыі, Польшчы.
9 – 95 гадоў з дня нараджэння Гарэева Мусы Гайсінавіча (1922 – 1988), удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, двойчы Героя Савецкага Саюза, Ганаровага грамадзяніна г. Ліды, яго імя носіць адна з вуліц нашага горада.
Нарадзіўся ў Башкірыі. У Чырвонай Арміі з 1940 года, на фронце – з 1942 года. Асоба вызначыўся ў баях за Беларусію. Пры выкананні розных баявых заданняў праявіў сябе не толькі як лётчык і камандзір, але і незвычайныя асабовыя якасці байца. Да сакавіка 1945 года здзейсніў 207 баявых вылятаў.
Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 2.5.2017, 7:47
Сообщение #81


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Май

75 гадоў таму 8 мая 1942 года былі расстраляны 6 тысяч мірных жыхароў Ліды яўрэйскай нацыянальнасці. Гэта была другая акцыя знішчжэння яўрэеў гета ў Лідзе. У 1992 годзе на месцы растрэлу адкрыты мемарыял.
3 – 140 гадоў з дня нараджэння Антона Грыневіча (1877 – 1937), беларускага культурнага дзеяча, музычнага фалькларыста, кампазітара. Запісваў народныя песні на Лідчыне, Навагрудчыне.
Антон Антонавіч Грыневіч нарадзіўся ў фальварку Іваноўшчына Лепельскага павету Віцебскай губерніі. З 1906 года быў удзельнікам беларускай выдавецкай суполкі “Загляне сонца ў наша аконца”. Выдаў “Народны спеўнік” і “Школьны спеўнік” (1920). У апошнім акрамя народных песень змясціў і свае музычныя творы на словы Я.Купалы, Я. Коласа, Г. Леўчыка. У 1923 годзе выдаў беларускі падручнік па музыцы “Навука спеву”, у 1925 – “Дзіцячы спеўнік”.
5 – 90 гадоў з дня нараджэння Анатоля Куляша (1927 в. Збляны Лідскага р-на – 2014), педагога, гісторыка, краязнаўцы.
Шмат гадоў Анатоль Фёдаравіч Кулеш прысвяціў краязнаўству. Друкаваўся ў рэспубліканскіх, абласных і мясцовых перыядычных выданнях. Склаў фізіка-геаграфічны атлас Лідскага раёна і гіпсаметрычную крывую рэльефу раёна, ахарактарызаваў рэжым рэк: Нёмана, Дзітвы, Лідзейкі. У 1994 годзе выдаў кнігу “Горад Ліда: гісторыя, легенда, факты” – папулярны гістарычна-геаграфічны нарыс. Працаваў у складзе рабочай групы па напісанні кнігі “Памяць. Ліда. Лідскі раён”.
8 – 145 гадоў з дня нараджэння Пятра Когана (1872 г. Ліда – 1932), рускага літаратуразнаўцы і крытыка, тэатразнаўцы і педагога, прафесара, прэзідэнта расійскай Акадэміі мастацтвазнаўства.
Нарадзіўся ў Лідзе ў сям’і лекара, калежскага саветніка. Друкаваўся з 1895 года ў часопісе “Книговедение”, супрацоўнічаў у выданнях “Русская мысль”, “Образование”,”Современный мир” і інш. Напісаў “Нарысы па гісторыі старажытных літаратур” у 3 тамах. Гэтая кніга П.С. Когана, гісторыка заходнееўрапейскай літаратуры і заходнееўрапейскага тэатра уяўляе вялікую каштоўнасць як першая сур’ёзная спроба сістэматызацыі розных плыняў і кірункаў развіцця еўрапейскага тэатральнага мастацтва на працягу дваццаці стагоддзяў гісторыі і культуры Захаду.

Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 3.4.2017, 7:44
Сообщение #82


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Красавік

4 – 100 гадоў з дня нараджэння Зусмана Арона Міхайлавіча (1907 – 1986), удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, былога дэпутата Лідскага савета народных дэпутатаў.
Нарадзіўся ў мястэчку Сярэдзіна-Буда Ноўгарад-Северскага павету Чарнігаўскай губерніі ў сям’і рамесніка. Працоўную дзейнасць пачаў у 1921 годзе на мылаварных прадпрыемствах. З 1923 года працаваў на бутэлькавым, хімічным, металургічным заводах у Канстанцінаўцы Сталінскай вобласці. Скончыў вячэрні рабфак і ў кастрычніку 1930 года прызваны ў Чырвоную Армію на 26 гадоў. Усю вайну з 22 чэрвеня 1941 года па 9 мая 1945 года ваяваў у складзе 169 стралковай дывізіі намеснікам па тэхнічнай частцы 100-га аўтамабільнага батальёна (1941) і намеснікам
камандзіра 307 артылерыйскага палка (1942-45). Адбіваў атакі румын, у маі 1942 года наступаў на Харкаў, удзельнічаў у Сталінградскай бітве, Курскай бітве, фарсіраваў Сож, вызваляў Рагачоў, Ваўкавыск, Беласток, Польшчу. У 1944 г. пад Наравам быў кантужаны, 2,5 месяцы правёў у шпіталі, пасля чаго ўдзельнічаў у бітвах за Кёнігсберг і Берлін, фарсіраваў Одэр, ля Брандэнбурга сустрэўся з амерыканцамі. У кастрычніку 1945 г. Рагачоўская Чырванасцяжная, ордэнаў Суворава і Кутузава, стралковая 169 дывізія сваім ходам прыйшла з Нямеччыны, і ў ліпені 1946 года была расфармаваная.
Скончыў гадавую вышэйшую афіцэрскую школу (1951). У лістападзе 1955 г. дэмабілізаваны з войска ў званні падпалкоўніка. Працаваў дырэктарам Лідскай аўтабазы (1956-59), начальнікам транспартнага аддзела на камбінаце харчовых канцэнтратаў (1960), начальнікам аддзялення УТЭК (1960-61), інжынерам па цэнтралізаваных перавозках аўтабазы № 4 (1961-62), затым на заводзе электравырабаў прыёмшчыкам АТК (1962-63), майстрам і старшым майстрам зборачнага цэха (1963-70), слесарам па рамонце (1970-76).
Узнагароджаны ордэнамі Леніна (1966), Чырвонага Сцяга (1950), Чырвонай Зоркі (1943,1944,1944), Айчыннай вайны 1 і 2 ступені (1943), 12 медалямі. За мірную працу ўзнагароджаны медалём “За працоўную адзнаку” і Ганаровай граматай Прэзідыюма Вярхоўнага Савета БССР (1980). 14 гадоў быў дэпутатам Лідскага Савета народных дэпутатаў (1957 - 71), старшынём камісіі жыллёвай гаспадаркі. Да 1980 года быў старшынём Савета ветэранаў завода электравырабаў.
Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 1.3.2017, 8:23
Сообщение #83


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Сакавік

3 - 80 гадоў з дня нараджэння Бобера Мірона Антонавіча (1937, в. Далекія Лідскага раёна) , беларускага вучонага, выкладчыка філасофіі і паліталогіі.
Навуковая дзейнасць М.А. Бобера канцэнтравалася на праблемах нацыянальнага і маладзёжнага руху ў Заходняй Беларусі падчас яе знаходжання ў складзе даваеннай Польшчы, на методыцы выкладання гісторыі ў негуманітарных ВНУ. Многа працаваў над пытаннямі ўзброеннай барацьбы ў другой сусветнай вайне, асабліва ў пачатковы перыяд Вялікай Айчыннай вайны.

26 – 75 гадоў з дня нараджэння Івана Арабейкі , беларускага паэта.
Нарадзіўся ў в. Хмелева Жабінскаўскага раёна Брэсцкай вобласці. Аўтар зборнікаў вершаў “Услед за сонцам” (1972), “Асенні ранак” (1978), паэмы “Сцяна” (1975). Пасля заканчэння Беларускага палітэхнічнага інстытута працаваў на шклозаводзе “Нёман” у г.п. Бярозаўка (1964 – 1967).

Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение
Admin
сообщение 3.2.2017, 7:35
Сообщение #84


Активный участник
***

Группа: Главные администраторы
Сообщений: 3601
Регистрация: 15.7.2010
Из: славный горо Лида
Пользователь №: 3



Люты

230 гадоў з дня нараджэння Антонія Гарэцкага (польск.: Antoni Gorecki; 1787 — 18 верасня 1861, г. Парыж) — польскага паэта, сатырыка і байкапісеца. Юнацкія гады правёў у в.Біскупцы Лідскага раёна.
Літаратуразнаўцы адводзяць Гарэцкаму пераходнае месца паміж класіцызмам і рамантызмам. У яго творах нават праяўляліся элементы рэалізму, што вельмі цаніў Адам Міцкевіч. Пад уплывам рамантыкаў Гарэцкі спрабаваў пісаць творы, заснаваныя на народнай паэзіі беларусаў, якую добра ведаў, жывучы ў падвіленскіх вёсках. Польскія даследчыкі знаходзяць у яго творах «налёт правінцыялізмаў», г. зн. беларускія словы і выразы. Некаторыя матывы творчасці Гарэцкага выкарыстаў Адам Міцкевіч у сваіх байках, баладзе «Лілеі», паэме «Пан Тадэвуш»: так, байку «Д’ябал і збожжа» вуснамі Жэготы (Ігната Дамейкі) пераказаў Міцкевіч у трэцяй частцы сваіх «Дзядоў». Змагаючыся за аднаўленне Рэчы Паспалітай, якая стала называцца Польшчай, Антоні Гарэцкі ніколі не забываўся, што ён сын беларускай зямлі, гістарычнай Літвы. Нездарма ж адзін з яго псеўданімаў быў Літвін.
18 – 100 гадоў з дня нараджэння Стралкоўскага Андрэя Емяльянавіча (18.02.1917- 26.08.1953). Нарадзіўся ў в. Стралковы Барысаўскага павета Менскай губерні ў сям'і селяніна- бедняка. У 1936 г. скончыў вячэрні рабфак. Працаваў на электрастанцыі (1934-35), піянерважатым Бродаўскай няпоўнай сярэдняй школы, загклуба (1936-37), служыў у Чырвонай Арміі (1938-40). Член КПСС з 1939 г. У органах дзяржбяспекі з 1940 г. Падчас вайны выконваў заданні ў тыле ворага. У Лідскім гараддзеле КДБ служыў з 1950 г. Капітан дзяржбяспекі. Узнагароджаны медалямі: "За адвагу", "За баявыя заслугі", "За абарону Каўказа", "Партызану Айчыннай вайны 1 ступені", "За перамогу над Германіяй". Вуліца Гарыстая названая яго імем (1971).
У жніўні 1953 г. амерыканскай выведкай у Налібоцкую пушчу былі скінутыя на парашутах тры дыверсанты беларускага паходжання. Усе дарогі з пушчы былі перакрытыя. Капітан Стралкоўскі і трое салдатаў сядзелі на ўзбочыне дарогі паміж Бердаўкай і Кір'янаўцамі. Раніцай з боку Ліды з'явіўся невядомы, ён ішоў спакойна па дарозе, босым, з перакінутымі праз плячо ботамі, у накінутай на плечы фуфайцы (пінжаку). Гэта быў тэрарыст адзіночка І.А. Грынцэвіч з Ёдкаў. Ён у 17 гадоў быў арыштаваны, збег з лагера і хаваўся. На яго ліку былі забойствы ўпаўнаважанага Мін. нарыхтовак Майсея Цітавіча Дзягілева (жнівень 1950), участковага міліцыянера малодшага лейтэнанта Аляксея Кірсанцевіча Кірылава (8 жніўня 1951), старшыні калгаса Пятра Аляксандравіча Шота (жнівень 1953). Стралкоўскі падклікаў яго да сабе і папрасіў прад'явіць дакументы. Грынцэвіч спакойна падышоў, выхапіў пісталет, стрэліў ва ўпор у Стралкоўскага, а затым расстраляў па чарзе трох салдат. З аднаго з іх сарваў аўтамат і па бульбяным полі ўцёк у лес. Стралкоўскі і адзін салдат былі забітыя на месцы, другі салдат памёр у Бердаўскай лякарні, у трэцяга Трыфанава быў перабіты пазваночнік.
Перейти в начало страницы
 
+Цитировать сообщение

14 страниц V  « < 10 11 12 13 14 >
Ответить в данную темуНачать новую тему
2 чел. читают эту тему (гостей: 2, скрытых пользователей: 0)
Пользователей: 0

 



Текстовая версия Сейчас: 28.3.2024, 13:05