Проект "История Лиды в датах" Опции

[Admin]

Гісторыя горада Ліды і Лідчыны

Студзень

1 – 105 год з дня нараджэння Сцяпана Дзмітрыевіча Пруткова (1911 - 1978). Ганаровы грамадзянін г. Ліды (1967), генерал-маёр авіяцыі, Герой Савецкага Саюза (1942).
Нарадзіўся ў Апочне Радамаскай губерніі (цяпер Клецкае ваяводства, Польшча). Вучыўся ў лётнай школе (1934 – 1936) Лётчык-інструктар, камандзір звяна. Удзельнічаў у абароне Ленінграда, Сталінрадскай бітве, вызваленні Украіны, Крыма, Беларусі, разгроме немцаў ва Усходней Прусіі.
Першая гвардзейская Сталінградская ордэна Леніна двойчы Чырвонасцяжная, ордэнаў Суворава і Кутузава штурмавая авіяцыйная дывізія ў 1952 -1993 гг. базавалася ў Лідзе ў Паўднёвым гарадку.
12 – 65 год з дня нараджэння Юрыя Апанасавіча Зайца (1951, г. Ліда). Беларускі археолаг, гісторык.
Фонд гістарычна-культурнага музея-запаведніка “Заслаўе”налічвае 12282 адзінкі асноўнага і 4711 адзінак навукова-дапаможнага фонду. Самай вялікай у фондах запаведніка з’яўляецца калекцыя археалогіі. Яна налічвае больш за 3700 адзінак асноўнага фонду. У гэтую калекцыю ўвайшлі галоўным чынам рэчы, якія перадаў музею Юрый Апанасавіч Заяц.
21 – 65 год з дня нараджэння Ганны Станіславаўны Радзько (Халшчанковай) (1951 г. в.Банцавічы Лідскі р-н). Беларуская спявачка (альт), заслужаная артыстка Рэспублікі Беларусь (1982).
З 1971 салістка Беларускага тэлебачання і радыё. Валодае прыгожым своеасаблівага тэмбру голасам народнага плана. Выканаўчая манера вызначаецца мяккасцю, шчырасцю выказвання, жаноцкасцю. Выступала пераважна з Камерна-інструментальным ансамблем і Сімфанічным аркестрам Беларускага тэлебачання і радыё. У рэпертуары беларускія народныя песні, патрыятычныя і лірычныя песні беларускіх кампазітараў Ю.Семянякі, Э.Зарыцкага, У.Будніка, А.Чыркуна і інш.

[Admin]

Кастрычнік

150 гадоў таму (1867) завяршылася будаўніцтва Дакудаўскай царквы Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы.
28 мая 1867 года дакудаўская царква асвячона ў гонар Ражства Найсвятой Багародзіцы. Гэта дало вёсках былі арганізаваны школы пісьмовасці. 20-е стагоддзе прынесла шмат выпрабаванняў тутэйшым праваслаўным вернікам. У 1915 годзе пры наступе нямецкага войска ў Заходняй Беларусі новы віток у гісторыі развіцця дакудаўскага прыходу. На працягу 1885-1901 гадоў ад яго ў суседніх была праведзена поўная эвакуацыя царкоўнай маёмасці дакудаўскага храма. Срэбная даразахавальніца і эўхарыстычны набор, панікадзілы, каштоўныя абразы, новыя набажэнскія і метрычныя кнігі – усё гэта было перавезена ў Данскі манастыр горада Масквы. Напоўніць храм абразамі і начыненнем атрымалася толькі амаль праз 10 гадоў.
У 1920 гады мясцовы бацюшка разам з мясцовымі жыхарамі самі напаўнялі храм святымі абразамі. У савецкі час бальшавікі хацелі зачыніць царкву, але мясцовыя жыхары сталі на абарону царквы. Царкоўны стараста ездзіў у Маскву прасіць, каб не зачынялі царкву, у старасты за гэта адабралі пенсію. Людзі ішлі на ўсе, каб царква працавала, каб яны тут маглі маліцца Богу. Царкву адбаранілі, яна працуе і сёння.

24 – 120 гадоў з дня нараджэння Галіцкага Кузьмы Мікітавіча (1897 -1973), удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза (1945), вызваляў горад Ліду, Ганаровага грамадзяніна г. Ліды. Яго імя носіць адна з гарадскіх вуліц.
Нарадзіўся ў горадзе Таганрогу.
У Чырвонай арміі з 1918 г. Скончыў Вайсковую акадэмію ім. М.В. Фрунзэ (1927).
Падчас Вялікай Айчыннай вайны – камандзір дывізіі, карпусоў на Заходнім і Паўночна-заходнім франтах, камандуючы 11-м гвардзейскім войскам на Калінінградскім, 1-м Прыбалтыйскім і 3-м Беларускім франтах. У прымежных бітвах улетку 1941 года 24-я стралковая дывізія пад камандаваннем К.Н.Галіцкага абараняла горад Ліду. З лістапада 1943 года і да канца вайны генерал К.Н. Галіцкі камандаваў 11-м гвардзейскім войскам, якая вылучылася ьпры падрыхтоўке і правядзенні ў снежні 1943 года Гарадоцкай аперацыі, але асабліва пры аперацыі «Баграціён» улетку 1944 года.
У пасляваенныя гады генерал войска К.Н. Галіцкі камандаваў войскамі Прыкарпацкай, Адэскай і Закаўказскай вайсковых акруг.
Аўтар кнігі «У гады суровых выпрабаванняў» (1973).
Узнагароджаны чатырма ордэнамі Леніна, чатырма ордэнамі Чырвонага Сцяга, ордэнамі Суворава і Кутузава 1-й ступені, Багдана Хмяльніцкага 1-й ступені, медалямі, замежным ордэнам.
Звання «Ганаровы грамадзянін горада Ліды» удастоены ў 1965 гады.