Акцыя "Чытаем беларускую кнігу" 2014, Літаратурныя юбілеі Опции

[Admin]

"Адкрытая шчырасць"

8 студзеня – 90 год з дня нараджэння (1924)
Алеся Савіцкага, пісьменніка

У пасляваеннай беларускай прозе творы Алеся Савіцкага займаюць сваё асобнае месца. Са старонак яго кніг перад чытачом паўстаюць людзі моцныя духам, загартаваныя, бескампрамісныя і адданыя сваёй справе.
Нарадзіўся пісьменнік у Полацку ў сям’і рабочага. Семнаццацігадовым юнаком ён быў у партызанскім атрадзе ”Смерць фашызму”, а затым – камандзірам спецыяльнай падрыўной групы у атрадзе ”Бальшавік” брыгады імя Варашылава. Тройчы быў паранены. Яго франтавыя дорогі пралеглі праз Варшаву, Гдыню, Кюстрын і, нарэшце, Берлін.
Пасля дэмабілізацыі ў канцы 1945 года А.Савіцкі каля васьмі гадоў працаваў журналістам у Полацку. Потым вучыўся у Літаратурным інстытуце імя А.М.Горкага, скончыў пры ім аспірантуру. У 1961-1962гг. загадваў рэдакцыяй выдавецства ”Ураджай”. Працяглы час працаваў вучоным сакратаром Літаратурнага музея Якуба Коласа, а ў 1969-1973гг. узначальваў сектар літаратуры ЦК Кампартыі Беларусі.
Аўтар мастацкіх і дакументальных кніг, аповесцей для дзяцей.


Бібліяграфія:

1. Савіцкі Алесь // Беларускія пісьменнікі: Бібліягр. слоўнік.- Мінск, 1995.- Т.5.- С.210-213.
2. Алесь Савіцкі // Беларускія пісьменнікі (1917- 1990): Даведнік.- Мінск, 1994.- С. 475- 476.
3. Савіцкі Алесь // Беларусь: Энцыкл. даведнік.- Мінск, 1995. С. 640.
4. Савіцкі Алесь // Энцыкл. літ. і мастацства Беларусі.- Мінск, 1987.- Т.4.- С. 600.
5. Ковалев, М. "Оболи крутые берега" // Неман. - 2006. - №9. – С.190-193.
6. Антановiч, К. "Каб гэтая зямля квітнела..." // Культура. - 2009. - №6 – С.15

7. Пашкоў, Г. Абразкі пісьменніцкага лёсу // Лiтаратура i мастацтва. -
2009. - 9 студзеня. - C.5.
8. Гальпяровiч, Н. Самы высокі паверх // Полымя. - 2009. - №5. -
C.164-167.
9. Вдавенка, Л. "Адышлі тыя годы, адгрымелі паходы...". - Гродна,2009.
- 69с.
10. Шелехов, М. Век Савицкого // Беларуская думка. - 2002. - №2. -
C.141-148.
11. Макарэвiч, С. Даў слова пісаць пра вайну // Лiтаратура i мастацтва. -
2010. - №4. - 29 студзеня. - C.1.
12. Савицкий, А. Зеленое поле // Неман. - 2010. - №5. - C.12-20.
13. Шамякiна, Т. Мужнасць і адкрытая шчырасць // Полымя. - 2012. - №1.
- C.134-154.

[Admin]

І вечнасць радка – як вечнасць жыцця.

6 лютага – 100 год з дня нараджэння (1914)
Аркадзя Куляшова, пісьменніка

Народны паэт Беларусі Аркадзь Куляшоў нарадзіўся ў мястэчку Саматэвічы Касцюковіцкага раена Магілеўскай вобласці ў сям’і настаўнікаў. Вучыўся ў Мсціслаўскім педагагічным тэхнікуме, на літаратурным факультэце Беларускага вышэйшага педагагічнага інстытута ў Мінску. Працаваў у рэдакцыі газеты “Чырвоная змена”, на Беларускім радыё, літкансультантам пры Саюзе пісьменнікаў Беларусі. У гады Вялікай Айчыннай вайны працаваў у рэдакцыі армейскай газеты “Знамя Советов” і Беларускім штабе партызанскага руху. Пасля вайны быў рэдактарам газеты “Літаратура і мастацства”, галоўным рэдактарам на кінастудыі “Беларусьфільм”.
Ва ўмовах франтавога жыцця А. Куляшоў здолеў напісаць выдатныя мастацкія творы за незвычайна кароткі час. У жніўні 1942 г. ен напісаў паэму « Сцяг брыгады » -- кнігу пра байца, які зведаў горыч разгрому брыгады, страту баявых сяброў, але выйшаў з варожага акружэння разам з параненым камісарам. У паэме « Дом №24 », напісанай таксама ў гады вайны, А. Куляшоў расказаў пра абуджэнне жыцця на папялішчах вайны, пра вяртанне да жыцця чалавечых душ, спапяленых вайной. Назаўжды ў народнай памяці застануцца героі напісаных А. Куляшовым у гады вайны балад — дзеці і сястра камандзіра партызанскай брыгады Міная Шмырова, расстраляныя фашыстамі, камсамолец, абліты на марозе ледзяной вадой мужныя беларускія дзяўчаты, якіх фашысты вывезлі ў Германію, але не змаглі зламаць духоўна. Пра гэта Аркадзь Куляшоў расказаў у такіх творах, як « Балада аб чатырох заложніках », « Камсамольскі білет », «Ліст з палону », «Над брацкай магілай ». Гэтыя творы ў гады вайны не толькі гаварылі суровую праўду пра пакуты і мужнасць нашага народа — яны былі і застаюцца крыніцай духоўнай сілы чалавека.
У пасляваенны час А. Куляшоў таксама напісаў шмат твораў пра выдатных сыноў нашага народа. Найбольш значнымі ў гэты час кнігамі былі зборнікі вершаў «Камуністы », « Новая кніга », « Сасна і бяроза », а таксама паэмы « Цунамі », « Далека да акіяна », « Варшаўскі шлях ». Цыкл вершаў «Маналог », прысвечаны памяці З. Астапенкі і
Ю. Таўбіна, беспадстаўна абвінавачаных у гады культу асобы Сталіна. Пра выдатнага кіраўніка нацыянальна – вызваленчага руху ў 1863 г. Кастуся Каліноўскага А. Куляшоў расказаў у драматычнай паэме « Хамуціус » (1975). Назва твора паходзіць ад падпольнай мянушкі, якую ўзяў сабе К. Каліноўскі, падкрэсліўшы тым самым сваю блізкасць да сялян, якіх паны называлі хамамі.
Паэзія А. Куляшова – гэта ўсхваляваны маналог пра людзей, якія ва ўпартым змаганні з варожымі абставінамі застаюцца непераможнымі духоўна. Раптоўная смерць абарвала 4 лютага 1978 г. паэтычны маналог мужнага паэта – мысліцеля і грамадзяніна, але ў яго творах назаўседы засталіся жыць вобразы лепшых сыноў нашага народа – жывая памяць пра гераічнае мінулае.

Бібліяграфія:

1. 90 год з дня нараджэння А.А.Куляшова (1914-1978), народнага паэта Беларусі // Новыя кнiгi. - 2004. - №1. - с. 2-5.
2. Куляшова, В. У водсвеце сцяга // Полымя. - 2004. - №7. - с.148-156.
3. Голуб, Т. "Я - акіяну жытняга калоссе..."// Роднае слова. - 2005. - №1. - с.83-88.
4. Мiшчанчук, М. "Хачу неспакойнаю хмарай грымець..." // Роднае слова. - 2005. - №12. - C.53-56.
5. Куляшова, В. "Я маці абавязан кожнай рыскаю..." // Роднае слова. - 2006. - №1.C.86
6. Маслоўскi, В. У сэрцы і думках // Роднае слова. - 2005. - №2. - с.84-85.
7. Рагойша, В. Паэтыка страфы // Роднае слова. - 2004. - №10.- с.22-24
8. Апанасевiч, М. "Яўген Анегін" у перакладзе Аркадзя Куляшова // Роднае слова. – 2003. - №6. - с.29-30.
9. Буланда, В. "Асуджан я любоўю пажыццёва..."// Роднае слова. - 2004 - №1. - с.54-61.
10. Ненадавец, А. Звон адвечных цымбалаў // Беларуская думка. - 2007. - №3. - C.116- 119.
11. Ляшчэня, Т. Паэзія Аркадзя Куляшова ў творчасці Анатоля Багатырова // Роднае слова. - 2003. - №5. - C.79-81.
12. Патапенка, В. Незнаёмы Куляшоў // Звязда. - 2009. - 6 лютага. – С.5

13. Марцiновiч, А. І вечнасць радка, як вечнасць жыцця // Полымя. - 2004. - №2. -
C.172-181.
14. Гараднiцкi, Я. Класік беларускай паэзіі ХХ стагоддзя – Аркадзь Куляшоў // Роднае
слова. - 2009. - №2. - C.71-74
15. Кулешова, В. В отсвете Знамени // Неман. - 2010. - №5. - C.210-217.